GIÁO DỤC CỦA NGƯỜI MỸ

Nhìn cách giáo dục con của người Mỹ 

Đi từ bất ngờ này tới bất ngờ khác, bà mẹ trong câu chuyện dưới đây đã phải công nhận sự khác biệt giữa cách nuôi dạy con cái của người phương Đông và người phương Tây.

Sau một lần cho một nữ sinh người Mỹ ở nhờ 7 ngày, bà mẹ Trung Quốc này vô cùng ngạc nhiên với thái độ chững chạc của cô bé. Con gái của chị Tiền Nguyệt Hàng, sống tại thành phố Nam Kinh, Trung Quốc nhân dịp tham gia vào một chương trình trao đổi học sinh với một trường trung học ở Mỹ đã dẫn một cô bạn 15 tuổi da trắng, cao lớn đến sống ở nhà mình trong 1 tuần. Phải nói, những gì cô bé ngoại quốc kia để lại trong chị đều là ấn tượng sâu sắc và khác biệt hẳn so với cô con gái cùng tuổi của mình. Câu chuyện được chị Tiền Nguyệt Hàng chia sẻ trên trang cá nhân từ năm 2016 nhưng gần đây, vì tính hữu ích của bài viết mà được nhiều tờ báo mạng chia sẻ rộng rãi.

Lần bất ngờ đầu tiên

Đó là một cô bé có làn da trắng sáng, dáng người cao gầy và cao hơn hẳn con gái tôi một cái đầu. Lần đầu gặp, cô bé không hề ngại ngùng mà đã rất tự nhiên. Cô bé chào tôi bằng câu tiếng Trung mới học được. Ngay từ đầu, tôi đã thấy ở cô bé có sự lôi cuốn kì lạ.

Bữa sáng đầu tiên, tôi "chiêu đãi" món bánh bao và hoành thánh Dương Châu. Cô bé người Mỹ không ngần ngại việc dùng đũa giống chúng tôi dù tôi đã chuẩn bị sẵn dao đĩa. Khi ăn xong, tôi vô cùng bất ngờ khi nhận được lời khen của cô bé: "Đây là bữa sáng ngon nhất mà cháu từng ăn, rất cảm ơn cô ạ!". 

Mười mấy năm nấu cho con gái mình ăn, tôi chưa bao giờ nhận được lời khen. Cảm giác nhận được lời khen thật sự tuyệt vời. Dường như giữa tôi với cô bé đã không còn khoảng cách của đất nước Mỹ xa xôi và Trung Quốc nữa.

Lần bất ngờ thứ hai

Bữa tôi, tôi làm vài món được "đánh giá" cao nhất như trứng chiên cà chua, sườn xào chua ngọt. Trong bữa ăn, chúng tôi trò chuyện rôm rả. Dùng xong bữa, tôi đứng lên thu dọn chén đũa như thường lệ. Cô bé người Mỹ vội đứng dậy: "Cháu có thể giúp cô không ạ?"

Tôi vô cùng bất ngờ vì ngày ngày, con gái tôi cũng ăn cơm cùng gia đình nhưng chưa bao giờ chủ động nói giúp tôi. Dù vậy, tôi cũng từ chối lời giúp đỡ của cháu: "Không cần đâu, hai đứa cứ ngồi chơi đi". Có thể do con gái tôi vốn dĩ đã quen thuộc với sự bận rộn "luôn chân luôn tay" của mẹ rồi. Còn cô bé người Mỹ kia phản ứng như thể đó là một thói quen hằng ngày.

Lần bất ngờ thứ ba

Hôm sau đó, tôi vô tình nhìn thấy cuốn hộ chiếu của cô học sinh Mỹ đã cũ mèm. Tôi tò mò hỏi: "Cháu đi qua bao nhiêu quốc gia rồi?". Cô bé cũng thật thà trả lời: "Đây là cuốn hộ chiếu thứ ba của cháu đấy ạ, cháu đã đi khoảng 30 nước rồi". Lần này, tôi cũng vô cùng ngạc nhiên, một cô bé 15 tuổi gầy gò này sao có thể làm được điều phi thường vậy? Bố mẹ cô bé không lo lắng sao?

Thấy phản ứng của tôi quá đỗi bất ngờ, cô bé giải thích: "Vào các kì nghỉ, trường sẽ tổ chức cho chúng những chuyến đi vừa để tham quan vừa để học tập thêm ạ. Đây là lần đầu tiên cháu đến Trung Quốc". Chưa hết tò mò, tôi hỏi thêm: "Đi nhiều như thế, việc học cháu làm thế nào?". Cô con gái của tôi vào mỗi kì nghỉ gần như toàn thời gian tham gia vào các lớp học thêm.

"Việc học trên lớp của chúng cháu rất nặng, mỗi ngày bài về nhà chiếm khoảng 5 tiếng". Cô con gái tôi đã há hốc miệng khi nghe thấy số thời gian làm bài tập mỗi ngày là 5 tiếng.

Gia cảnh của cô bé cũng khá vất vả. Bố làm ở công ty riêng, mẹ ở nhà nội trợ. Người mẹ ở nhà đảm đương mọi việc, kiêm luôn cả việc chăm sóc cỏ vườn nhà, bảo dưỡng hồ bơi… Anh trai cô bé nhận rửa chén bát và làm vệ sinh nhà cửa giúp đỡ mẹ còn cô bé chịu trách nhiệm chăm sóc vật nuôi trong nhà là hai chú chó và ba chú mèo. Mỗi thành viên trong nhà được phân chia nhiệm vụ rất rõ ràng.

Còn gia đình tôi, bố mẹ đi làm hằng ngày. Ngoài ra, mẹ vẫn phải lo mọi sinh hoạt cho cả nhà, từ việc nhỏ đến việc lớn, con gái chỉ lo mỗi việc học và không hề phải động tay vào bất cứ việc gì.

Lần bất ngờ thứ tư

Bữa cơm cuối với gia đình chúng tôi, tôi và chồng quyết định đưa cô bé ngoại quốc và con gái đến nhà hàng sang trọng nhất của Nam Kinh để thưởng thức "gà hầm" – một trong những món ăn nổi tiếng nhất Trung Quốc.Tuy nhiên, sau khi biết món ăn này được làm từ vi cá mập, cô bé đã kiên quyết từ chối: "Cháu xin phép không ăn món này, động vật cần được bảo vệ".Vợ chồng tôi lúc ấy quá bối rối nên cứ nhìn nhau mãi, thấy mình còn không bằng một đứa trẻ 15 tuổi. Cảm giác nể phục xen lẫn với sự xấu hổ khiến tôi toát mồ hôi.

Lần bất ngờ thứ năm

Sau bữa ăn, con gái tôi hẹn thêm 2 người nữa đến khu vui chơi. Khi về nhà, con bé háo hức nói với tôi: "Mẹ ơi, bạn người Mỹ giỏi quá. Hai đứa bạn con trò nào cũng muốn chơi còn cô bạn kia đi quan sát một vòng xem trò nào có lợi thế nhất thì mới chọn. Vì thế, bạn ấy thắng rất nhiều xu, sau đó còn chia cho bọn con một chút rồi mới đi tìm những trò chơi khác".

Dù đã bất ngờ nhiều lần nhưng lần này cũng không ngoại lệ, tôi vẫn ngạc nhiên hết sức. Một cô bé còn nhỏ nhưng đã biết làm thế nào để có lợi ích lớn nhất, luôn suy nghĩ kĩ lưỡng để chọn lựa tốt nhất. Từ trước tới giờ, tôi chưa từng gặp một cô bé nhỏ tuổi nào mà lại có những suy nghĩ chín chắn đến như vậy, quả thật đáng nể phục. 

Con gái nói một câu làm tôi cứ suy nghĩ mãi: "Mẹ ơi, cứ thế này thì chúng ta chỉ có thể làm công cho họ mãi mà thôi".

Bài học tôi nhận ra

Gặp được cô bé người Mỹ, tôi quả thấy cách nuôi dạy của mình có nhiều vấn đề. Và dường như cách dạy con của các ông bố bà mẹ châu Á cũng mắc những lỗi sai giống như tôi.

Yêu thương con không sai nhưng quá nuông chiều, bao bọc quá mức khiến con cái bị động, rồi dần dần trở nên vô dụng và vô tình. Con cái đã quen với cách bố mẹ đối xử nên mặc định chúng cần được cung phụng như vậy dù ở bất cứ đâu và với bất cứ ai. Thậm chí, nhiều đứa trẻ không biết được giới hạn của mình nên đã đẩy bố mẹ vào những tình huống khó xử.

Cách giáo dục trẻ theo một khuôn mẫu của bố mẹ cũng đã làm cho con trẻ mất đi tinh thần tự lập, hạn chế sự sáng tạo, mà đáng nhẽ ra đó phải là điểm mạnh của chúng. Bản tính của trẻ nhỏ là tự do, thiên tính của chúng là tự nhiên, ấy vậy mà bố mẹ vô tình vì tình yêu quá mức đã kìm hãm bản tính và thiên tính của chúng. Như vậy, chẳng khác nào, chính người lớn đã tước đi sức sống và động lực trưởng thành của trẻ.

Các bố mẹ ạ, hãy cứ để con trẻ được phát triển tự do và tự nhiên như những cây cỏ dại. Đừng ép chúng trở thành cây bonsai quá sớm…

CÚN CON DUKY

VĂN TẢ DUKY CỦA KRISK SAU KHI SUÝT BỊ MẤT CÚN  

Duky là món quà mà bố tặng em nhân ngày sinh nhật.

Duky là chú cún con dễ thương. Chú có bộ lông nâu đỏ mềm mượt như tơ, hai mắt tròn xoe như hai hòn bi ve. Cún con rất nhanh nhẹn và lanh lợi. Hai cái tai phe phẩy trên đầu như hai cái quạt. Chân Duky không cao nhưng chú chạy nhanh như thỏ. Những lần chơi đùa cùng em chú đều thích chí đứng lên bằng hai chân sau và chân trước vẫy vẫy như hai bàn tay...

Duky đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của em. Hàng ngày, mỗi khi em đi học về đều thấy chú đứng đợi sẵn ở cửa cổng. Vừa nhìn thấy em, đôi mắt Duky bỗng sáng lên rực rỡ, chan chứa niềm vui. Em vỗ nhẹ xoa đầu đôi mắt chú lim dim vui sướng....

Mỗi lần có khách đến, chú sủa vang ba tiếng để báo hiệu. Lúc chú sủa trông có vẻ dữ tợn nhưng chỉ cần một tiếng quát của mẹ em là chú im bặt.

Em mong muốn Duky sẽ gắn bó thật lâu với gia đình em.

TA ĐƯỢC GÌ ?

Cả một đời xuôi ngược, cuối cùng ta được gì?

Trên thế gian này rốt cuộc thứ gì thuộc về bạn?

1. Vợ là của bạn ư? Không phải.

Tuy hai người cùng nhau trải qua thử thách, cùng sẻ chia niềm vui, gần nhau về thể xác, yêu thương nhau nhưng rồi sẽ có một ngày phải chia ly.

Sinh cùng ngày cùng tháng cùng năm thì có thể nhưng cùng chết thì tuyệt đối không, đi đến răng long đầu bạc chẳng qua cũng chỉ là một mơ ước đẹp đẽ.

2. Con cái là của bạn sao? Không phải.

Tuy cha mẹ và con cái có mối quan hệ huyết thống sâu đậm, có tình thân cốt nhục không thể đứt lìa, nhưng cũng chỉ là niềm vui đoàn tụ, hiếu thảo, chăm nom, lo lắng mà thôi.

Khi bạn đi sang thế giới bên kia, con cái cũng chỉ có thể đưa tiễn bạn chứ không thể nào đưa bạn trở lại nhân gian được.

3. Tiền bạc là của bạn à? Không phải.

Tuy bạn liều mạng kiếm tiền, nhưng cũng nghĩ đủ cách để tiêu tiền, ngay cả khi bạn có bao nhiêu cái tài khoản trong ngân hàng thì tiền bạc cũng vẫn là thứ sinh ra không mang đến, chết cũng không mang theo được.

4. Nhà và xe là của bạn sao? Không phải.

Tuy bạn sống ấm áp, thoải mái nhưng ngày mà bạn lìa đời thì những thứ này chẳng còn là gì nữa.

Dù có bao nhiêu tài sản, thì nó vẫn là thứ “khi sinh không mang đến, khi chết không đem theo”.

 

Vậy thì rốt cuộc cái gì mới là của bạn?

1. Cơ thể của bạn

Chỉ có cơ thể mới là thứ không bao giờ rời xa bạn, sẽ cùng bạn đi hết cả cuộc đời.

Chỉ có cơ thể mới có thể toàn lực bảo vệ bạn cho đến khi cạn kiệt sức lực.

Cơ thể của bạn càng khỏe thì con đường mà nó đi cùng bạn sẽ càng dài.

Không có cơ thể thì cuộc đời bạn đã kết thúc rồi.

Vì vậy, bạn phải xem “cơ thể” – thứ duy nhất thuộc về bạn là vật quý vô giá, phải yêu thương nó, thỏa mãn mọi yêu cầu của nó.

Bạn đừng bao giờ bỏ bê những việc có thể bảo vệ cơ thể như: luyện tập, dinh dưỡng, nghỉ ngơi, phòng trị bệnh, giữ vệ sinh, giữ tâm trạng thoải mái, không bị tổn thương,v.v.

2. Cơ thể khỏe mạnh

Cơ thể có khỏe mạnh thì cuộc sống mới có chất lượng. Cơ thể khỏe mạnh thì cuộc sống sẽ dài lâu. Không có một cơ thể khỏe mạnh tức là không có sự sống. Có sự sống thì mới có tất cả. Không có sự sống thì mọi thứ đều không phải là của bạn.

Vì vậy chỉ cần chúng ta còn sống thì chính là may mắn, cần phải biết trân trọng.

3. Đối với sức khỏe, sự phiến diện còn đáng sợ hơn là vô tâm

Sai lầm lớn nhất trong đời là dùng sức khỏe để đổi lấy những vật ngoài thân.

Đau thương lớn nhất trong đời là dùng tính mạng để đổi lấy ưu phiền.

Sự lãng phí lớn nhất trong đời là dùng tính mạng để giải biết những việc phiền sức cho chính mình tạo nên.

Không có bất cứ thứ gì so bì được với sức khỏe. Hãy bảo vệ sức khỏe của chính mình, hãy quý trọng những gì mà mình đang có.

 

Tiêu chuẩn cuộc đời mới của con người trong thời đại mới

1. Người thông minh nhất: thích chơi, luôn vui vẻ, luôn rộng lượng, luôn hài hước.

2. Người ngờ nghệch nhất: luôn gấp gáp, luôn nóng giận, luôn buồn bực, luôn tăng ca.

3. Người khỏe mạnh nhất: luôn đi, luôn vận động, luôn luyện tập, thích giúp đỡ.

4. Người vui vẻ nhất: luôn nói, thích cười, thích liên hệ với mọi người, không có sức khỏe thì mọi thứ đều là con số không.

Ngọc Trúc

HOA HẬU LAN KHUÊ- XỨNG DANH CON CHÁU HAI BÀ

HOA HẬU LAN KHUÊ TUYÊN BỐ HOÀNG SA, TRƯỜNG SA CỦA VIỆT NAM TẠI CHUNG KẾT HOA HẬU TẠI TRUNG QUỐC

Lan Khuê bị đuổi khỏi đêm chung kết Hoa hậu tại Trung Quốc vì tuyên bố Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam?

Hoa hậu Lan Khuê đã vì lợi ích dân tộc và đất nước mà bỏ qua lợi ích bản thân một hành động cần được tuyên dương.

Lan Khuê đã m.ấ.t quyền thi ứng x.ử trong đêm chung kê’t Miss World, tại nước chủ nhà Trung Quốc vì cô can đảm lồng ghép hình ảnh bản đồ Việt Nam khẳng định chủ quyền với hai quần đảo Hoàng Sa – Trường Sa vào video giới thiệu bản thân.

Do đó, cô không được vào Top 5+1 để thi ứng xử như thông báo ban đầu

Bất chấp thiệt thòi cho bản thân, cô đã làm một việc đáng trân quí!

Bên cạnh đó, Lan Khuê còn vô cớ bị loại ra khỏi tiết mục múa mở màn Dances of the world trong đêm chung kê’t, dù trước đó đã được chọn biểu diễn.

Đại diện Việt Nam là một trong 5 thí sinh được lựa chọn sẽ trình diễn điệu múa của đất nước mình nhưng phần trình diễn của Việt Nam đã bị thay thế bởi nước chủ nhà Trung Quốc, cũng làm cho khán giả đặt câu hỏi tại sao?

Đại diện Trung Quốc tại cuộc thi năm nay bị chê kém să’c.

Mất đi vị trí vai trò “first face” với tiết mục múa mở màn Dances of the world ở phút 89 không một lời giải thích từ BTC từng khiến Lan Khuê khóc cạn nước mắt.
Nhưng cô ga’i sinh năm 1992 vẫn khiến mọi người tự hào vì thành tích Top 11 của mình mang lại, đặc biệt cô nhận được lời khen đầy lòng can đảm khi mang câu chuyện khẳng định chủ quyền biển đảo quê hương Tổ quốc Hoàng Sa Trường Sa là của Việt Nam tuyên bố trước toàn thế giới.

Viết trên trang Fb của mình, Lan Khuê chia sẻ:

“Điều gì không giết được tôi sẽ khiến tôi mạnh mẽ hơn.

Tôi vẫn tồn tại và vẫy vùng ở tận đáy vì tôi biết có biết bao con người ở đất nước tôi đang ngày đêm chung tay, đoàn kê’t vì dải băng Việt Nam mà tôi đang đeo.
Tôi khóc cạn nước mắt khi tôi không được xuất hiện mở màn Dances of The World.

Tôi sững sờ với điểm số khi các phần thi của mình đều được đ.a’nh giá cao và nhận được sự trầm trồ từ các thí sinh. Nhưng không sao sóng gió đã đi qua.

Mọi thứ đã ở lại phía sau. Những sóng gió này là động lực để tôi phải làm điều gì trong tương lai để tiếng nói của đất nước tôi mạnh mẽ hơn, có trọng lượng hơn.”

Vâng, Lan Khuê của chúng ta đấy, một nhân cách đáng trọng, một tự hào chung cho phụ nữ Việt Nam nhưng quan trọng hơn cũng là một chứng cứ làm không ít người bẽ bàng.

Nguồn: https://tokhoe.com/song-khoe/lan-khue-bi-duoi-khoi-dem-chung-ket-hoa-hau-tai-trung-quoc-vi-tuyen-bo-hoang-sa-truong-sa-la-cua-viet-nam-212315.htm

QUÊ HƯƠNG MỖI NGƯỜI CHỈ MỘT

HỒN QUÊ  -  

                  QUÊ HƯƠNG NẾU AI KHÔNG NHỚ...

“Quê hương là chùm khế ngọt - Cho con trèo hái mỗi ngày...”, những vần thơ của Đỗ Trung Quân, được Giáp Văn Thạch phổ nhạc, đã trở thành một ca khúc rất nổi tiếng và được ưa thích trong vòng 20 năm nay.

Nhà thơ Đỗ Trung Quân

Đỗ Trung Quân sinh năm 1955 tại Sài Gòn, là tác giả của nhiều thi phẩm đã được phổ nhạc như “Hương tràm” (1978, Vũ Hoàng phổ nhạc), “Chút tình đầu” (1984, Vũ Hoàng phổ nhạc thành “Phượng hồng”), “Khúc mưa” (1988, Phú Quang phổ nhạc)... Tuy nhiên, nhắc đến Đỗ Trung Quân, có lẽ đa số sẽ nghĩ ngay đến “Bài học đầu cho con”, ra đời năm 1986.

Trong một bài trả lời phỏng vấn, nhà thơ cho biết bài thơ được đăng lần đầu năm 1986 ở báo “Khăn quàng đỏ”, và đây là món quà tặng bé Quỳnh Anh, ái nữ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, khi đó mới lên 1 tuổi.

Cũng theo Đỗ Trung Quân, trong lần đầu đăng tải, BTV Việt Nga (con của nhà thơ Lê Giang) đã bỏ một vài đoạn và thêm câu cuối cùng “Sẽ không lớn nổi thành người” vào bài và nhạc sĩ Giáp Văn Thạch khi phổ nhạc đã sử dụng bản đó, khiến ca khúc tự nhiên mang sắc thái răn dạy nhuốm màu chính trị, yếu tố làm cho nhiều người xa xứ không bằng lòng và nhà thơ cũng tỏ ra tiếc vì điều đó.

Khi Đỗ Trung Quân cho đăng lại vào năm 1991 ở trong tập thơ “Cỏ hoa cần gặp”, tác giả đã đưa lại nguyên bản như sau: 

BÀI HỌC ĐẦU CHO CON
 
Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều

Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè.

Quê hương là vòng tay ấm
Con nằm ngủ giữa đêm mưa
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm

Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương có ai không nhớ...

CĂN BỆCH GIẢ DỐI KHÓ SỬA

Hãy vì một nền giáo dục có đạo đức

•   Dương Quốc Việt
• 
  

Biếm họa. Nguồn Tuổi trẻ cười

      Thực trạng giáo dục nước nhà, chỉ trừ những kẻ vô cảm nhất, hay những kẻ đang trục lợi từ sự yếu kém của nó, mới không thấu. Người ta đặt cho giáo dục rất nhiều mục tiêu cao cả, không sai! Nhưng thật khó hiểu, thật khôi hài, là ở chỗ, những phẩm chất tối thiểu-căn cốt nhất, mà bất cứ một nền giáo dục bình thường nào cũng cần phải có, thì nền giáo dục của ta dường như vẫn chưa đạt được, và ít thấy chuyển biến. Liệu có phải chăng mọi thứ sẽ đồng thời - cùngđược thay đổi trong công cuộc “Đổi mới căn bản và toàn diện Giáo dục và Đào tạo”?

      Án Anh (578-501 TCN)-một nhân vật lịch sử làm quan dưới hai triều vua: Tề Trang công (553-548 TCN) và Tề Cảnh công (547-490 TCN) thời Xuân Thu trong lịch sử Trung Quốc, một lần đi sứ nước Sở, Sở vương muốn làm bẽ mặt nước Tề, nên trong lúc đang tiếp ông, đã ngầm sai mấy người lính dắt một tù nhân đingang qua. Khi đó Sở vương liền gọi hỏi-tên kia là người nước nào, bị tội gì, thì một người lính cho biết- tội phạm chính là người nước Tề, bị bắt vì tội trộm ngựa. Sở vương cho họ lui rồi quay sang hỏi Án Anh-người nước Tề hay trộm cắp vậy sao? Án Anh đáp: "Cây quýt trồng ở phương Bắc vốn cho quả ngọt, trái sai, nhưng khi đem trồng ở phương Nam thì quả lại thành chua, đã thế lại còn ít quả nữa. Tại sao thế? Đó là do phong thổ vậy. Người nước Tề giữ đạo luân thường, xưa nay vốn không trộm cắp, nhưng khi sang làm dân nước Sở lại sinh tật xấu. Tại sao thế? Âu cũng là do phong thổ vậy". Sở vương nghe mà đành phải chịu phục.

     Câu chuyện nổi tiếng trên, được viết ra nhằm nói về cái tài xử thế và ngoại giao của một vị quan nước Tề, dẫu vậy nó đã để lại một thông điệp lớn rằng-môi trường xã hội có ảnh hưởng rất lớn đến tâm tính con người sống ở đó. Vậy người ta cần phải làm những gì, để kiến tạo ra môi trường, tạo điều kiện cho mọi cá nhân, trước hết được phát triển lành mạnh, và tiếp đó là có được những phẩm chất cao quýkhác?

Hơn thế nữa,trong thời đại ngày nay, đứng trước sự phát triển mạnh mẽ của thế giới, cạnh tranh ảnh hưởng,là điều sống còn, mặt khác tài nguyên thiên nhiên ngày càng cạn kiệt, chưa kể còn bị lấn chiếm, chèn ép bởi ngoại bang, thì rõ ràng chúng ta chỉ còn có thể trông cậy vào “tài nguyên con người”. Vì thế cần phải biếtxây dựng và “tái tạo” không ngừng nghỉcho nguồn tài nguyên này, phát triển theo kịp văn minh của thời đại.

     Thử hỏi một xã hội mà căn bệnh giả dối kéo dài, diễn ra trong mọi ngóc ngách của đời sống, thì những cá nhân sống trong đó sẽ ra sao? Khoa học hiện đại đã chứng minh, và lịch sử nhân loại đã xác nhận rằng, một trong những tác hại rất lớn của môi trường xã hội giả dối, là hủy diệt khả năng sáng tạo, cũng như hủy diệt nhân tài. Ở những thời đại như vậy, dường như nhân tài không xuất hiện, nguyên khí bị tổn thất nặng nề, hiện trạng suy thoái xã hội vì thế mà kéo dài, thậm chí nguy cơ tụt hậu là rất lớn.

     Và một việc làm thường thấy, để một xã hội thoát khỏi tình trạng suy thoái, người ta đầu tư vào giáo dục. Khỏi phải nhắc lại những lợi ích căn bản mà một nền giáo dục tốt mang lại. Cũng như chưa cần bàn đến những mục tiêu lớn lao khác, mà mọi quốc gia tiên tiến đòi hỏi ở nền giáo dục của họ.Điều cấp bách-chúng ta cần phải làm ngay, đó là xây dựng một nền giáo dục có đạo đức, đào tạo ra những con người có đạo đức. Hãy cần bắt đầu như thế! Và rõ ràng rằng, mục tiêu cốt lõi này, nếu chưa làm được, thì mọi mục tiêu khác, sẽ chỉ là hoang tưởng.

     Bởi theo ý niệm truyền thống thì “đạo” bao hàm “thiên đạo”-đạo trời, còn “đức” là chỉ việc con người thuận theo “đạo”. Như vậy "vô đạo đức", cũng có nghĩa là "chống trời"-bạo nghịch - bất chấp quy luật của tạo hóa. Vì thế đạo đức là nền tảng của mọi thứ, khi đạo đức vẫn còn bất ổn, thì đừng bao giờ nghĩ đến việc có nền khoa học, nền văn học, nền kinh tế, nền giáo dục... phát triển. Rằng đây cũng là một định luật, mà những thực thể muốn tồn tại và phát triển trong thế giới này, cần phải sớm nhận ra.

      Cuối cùng người viết cho rằng, sự xuống cấp về đạo đức và văn hóa trong xã hội hôm nay, là một hiểm họa to lớn đối với dân tộc. Để cứu vãn tình trạng này, trước hết đòi hỏi những người lãnh đạo đất nước phải thấu hiểu, phải đặt quốc gia-dân tộc lên trên tất cả, để tìm cách tháo gỡ. Đặc biệt cần phải thức tỉnh cộng đồng nhận thức rõ, nguy cơ này, là một nguy cơ khủng khiếp nhất, có ảnh hưởng sống còn đến giống nòi, đến sự tồn vong của dân tộc. Và ngoài việc quyết liệt giải quyết những vấn đề cấp bách của thể chế, thì cần làm cho được-để có một nền giáo dục lành mạnh, một nền giáo dục có đạo đức.

   

NGUỒN GỐC NGƯỜI VIỆT ĐỘC LẬP VỚI NGƯỜI HÁN

Bất ngờ về nguồn gốc bộ gen người Việt

TO - Nghiên cứu này có nhiều điểm mới được phát hiện về y sinh và nguồn gốc người Việt, trong đó có những điểm rất bất ngờ là có thể người Việt chúng ta có khởi nguồn từ... châu Phi và độc lập với người Hán.

Đã có nhiều tranh cãi về nguồn gốc người Việt - Ảnh: DUYÊN PHAN

Đây là nghiên cứu lớn về bộ gen người Việt và trước khi được công bố chính thức tại VN, nhóm nghiên cứu đã gửi công trình này tới tạp chí di truyền quốc tế uy tín Human Mutation.

Người Việt bắt nguồn từ châu Phi?

Ông Nguyễn Thanh Liêm, viện trưởng Viện Nghiên cứu tế bào gốc - công nghệ gen Vinmec, chủ nhiệm đề tài nghiên cứu về hệ gen người Việt Nam, cho hay điều mà ông thấy bất ngờ ở kết quả nghiên cứu là về nhân chủng học, bộ gen người Việt có nhiều điểm tương đồng với bộ gen của người Thái Lan và là bộ gen ít bị pha trộn.

"Cùng sống trong một khu vực rộng lớn mà người Việt có tiếng nói riêng, nhưng bộ gen của quần thể người Kinh Việt Nam tương đồng với quần thể người Thái Lan, chứng tỏ có những quan hệ về di truyền. Phân tích sự khác biệt trong hệ gen cho thấy người Việt "nằm cạnh" một cách độc lập với người Hán ở phía Nam và cách xa người Hán ở phía Bắc Trung Quốc. 

Kết quả nghiên cứu làm sáng tỏ thêm nguồn gốc tổ tiên của người Việt, một vấn đề nhạy cảm, gây nhiều tranh cãi nhưng lại thiếu các bằng chứng khách quan về nghiên cứu bộ gen" - ông Liêm cho hay.

Vậy thì tổ tiên của người Việt chúng ta ở đâu? Theo PGS Lê Sỹ Vinh - chuyên gia phân tích hệ gen, kết quả nghiên cứu ủng hộ giả thuyết tổ tiên người Việt nằm trong nhóm người (hiện đại) đã di cư từ châu Phi từ 200.000 năm trước, khoảng 40.000 - 60.000 năm trước đã đến cư trú tại Đông Nam Á, trong đó có VN, sau đó tiếp tục di cư lên các nước Đông Á. 

PGS Vinh cho rằng trước đây một số học giả cho rằng nguồn gốc người Việt là người Hán ở phía Bắc Trung Quốc, nhưng giả thuyết mới là tổ tiên chúng ta di cư từ phía biển vào, đến Đông Nam Á trước khi đến Trung Quốc. 

"Nghiên cứu hệ gen người liên quan nhiều đến y, sinh học, nhưng cũng liên quan đến lịch sử và nhân chủng học" - PGS Vinh nhận xét.

Ước mơ có "lá tử vi sinh học"

Theo nhóm nghiên cứu, những nghiên cứu đầu tiên về hệ gen người của các nhà khoa học trước đây bắt đầu từ năm 1990 và đến năm 2003 mới giải xong trình tự bộ gen đầu tiên, chi phí của công trình kéo dài 13 năm này lên tới 2,7 tỉ USD. 

Sau đó, có một nghiên cứu 1.000 bộ gen của 26 dân tộc trên thế giới, trong đó có 101 người Kinh sống ở TP.HCM, thực hiện từ 2008 - 2015 được các nhà khoa học quốc tế thực hiện.

Tại VN mới có những nghiên cứu quy mô nhỏ, giải trình tự một vài bộ gen người. Đến 2016, nhóm các nhà khoa học do GS Nguyễn Thanh Liêm đứng đầu đã bắt đầu thực hiện nghiên cứu này. 

Trong đó, nhóm nghiên cứu đã thu thập mẫu gen của 305 người có 3 đời là người Kinh và không mắc các bệnh di truyền, thực hiện giải trình tự gen trên hệ thống máy giải trình tự hiện đại nhất. Đến cuối năm 2018, công trình hoàn thành và tháng 5-2019 nghiên cứu được chấp nhận đăng tải trên tạp chí Human Mutation.

"Y học hiện nay là y học cá thể, trước đây cùng một căn bệnh sẽ có một phác đồ chung, nhưng nếu điều trị dựa trên cơ sở tham chiếu "cuốn từ điển" là bộ gen từng người sẽ cho kết quả tốt hơn nhiều. Trước đây từng có những chỉ định thuốc tốt cho bệnh nhân này nhưng bệnh nhân kia lại không vì có gen kháng lại. Hoặc có thuốc có người dùng khỏe lại, nhưng có bệnh nhân dùng bị điếc luôn. Nếu có một "lá tử vi sinh học" cho từng người, xem nguy cơ bệnh của từng người mà phòng từ sớm thì sẽ rất tốt, ví dụ như bệnh nhân đó có nguy cơ mắc tim mạch, đột tử hay ung thư, từ đó có ứng xử phù hợp" - ông Liêm nói.

Sau nghiên cứu này, một nghiên cứu khác sẽ tiếp nối, với cỡ mẫu là 1.000 bộ gen người Việt. Tuy nhiên, nghiên cứu trên 305 người kể trên là lần đầu tiên có một nghiên cứu quy mô về bộ gen người Việt với những ứng dụng tiềm năng có ích cho người Việt chúng ta. 

Bên cạnh đó, nghiên cứu đã giải mã một câu chuyện trong lịch sử: dù có nhiều khu vực biên giới chung và mối quan hệ lâu đời nhưng hệ gen của người Việt lại không có sự giao thoa nhiều hay chịu ảnh hưởng từ hệ gen người Hán.

Bộ gen người Việt có nhiều khác biệt

Chúng tôi sử dụng nhiều phương pháp và độ đo khác nhau để phân tích mối quan hệ giữa các quần thể người.

So sánh hệ gen người Kinh với hệ gen các quần thể người khác trên thế giới cho thấy hệ gen người Việt có sự đa dạng cao so với hệ gen các quần thể người khác. Kết quả chỉ ra sự khác biệt lớn về tần suất xuất hiện của nhiều biến đổi di truyền.

Ví dụ, có đến 1.24 triệu biến đổi xuất hiện phổ biến ở người Kinh, nhưng xuất hiện rất ít ở các quần thể người khác.

Đáng chú ý, nghiên cứu này phát hiện ra hơn 700.000 biến đổi di truyền trên người Kinh chưa được ghi nhận ở bất cứ quần thể người nào khác trên thế giới.

So sánh các biến đổi di truyền ở quần thể người Kinh trong nghiên cứu này với các biến đổi di truyền ở quần thể người Hán Trung Quốc công bố trong dự án 1.000 hệ gen người trên thế giới cho thấy sự khác nhau về bộ gen của người Việt so với bộ gen của người Hán, nhất là người Hán phía Bắc Trung Quốc, khoảng 1/3 số lượng biến đổi di truyền ở quần thể người Kinh không xuất hiện trong quần thể người Hán Trung Quốc và ngược lại.

Theo tôi, cơ sở dữ liệu này đóng góp lớn cho tri thức về hệ gen người trên thế giới, đặc biệt là cho người châu Á.

Ông NGUYỄN THANH LIÊM

Kết quả đáng khích lệ

Theo PGS Đồng Văn Quyền - phó viện trưởng Viện Công nghệ sinh học, Viện hàn lâm Khoa học công nghệ VN:

Phân tích được bộ gen con người là hết sức có ý nghĩa về mặt khoa học, các nước phát triển trên thế giới đều có dự án giải mã bộ gen.

Cách đây 10 năm Viện Công nghệ sinh học đã có dự án phân tích bộ gen thi thể người Việt, nhưng mới tập trung đối tượng người dân tộc thiểu số. Hiện chúng tôi bắt đầu giải mã gen người, nhưng mới chọn đối tượng đặc thù để nghiên cứu.

Việc phân tích giải mã bộ gen người hiện không còn khó khăn vì có sự hỗ trợ của nhiều phương tiện công nghệ, nhưng có ý nghĩa lớn về khoa học nói chung và y học nói riêng.

Thông qua việc giải mã bộ gen, sẽ hỗ trợ y học cá thể hướng đến những bệnh di truyền, bệnh liên quan đến trao đổi chất, dị ứng thuốc, trong đó có thể phát hiện những bệnh về di truyền, dự đoán sớm nguy cơ thông qua việc so sánh gen của người bệnh với người thân, gia đình để phát hiện những đột biến gen gây bệnh, giúp việc chữa trị và phòng bệnh.

Hoặc như đối với việc sử dụng thuốc, tác dụng cùng một loại thuốc trên những người khác nhau sẽ khác nhau, dẫn đến tác dụng của thuốc biến đổi mà một trong những nguyên nhân là từ gen...

Giải mã bộ gen sẽ giúp so sánh, tìm ra được những biến dị để có được lộ trình phù hợp, phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Việc phân tích được nguồn gen sẽ mang đến tiềm năng to lớn trong chẩn đoán, chữa bệnh, tuy nhiên, số mẫu gen giải mã chỉ 305 chưa phải là nhiều, vì bệnh của con người chủ yếu là bệnh đa gen, do đó cần phải có con số càng lớn thì độ tin cậy mới càng cao. Cần đa dạng mẫu gen.

Với điều kiện khoa học hiện nay, muốn dựa vào việc giải mã gen để phát triển y học, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người Việt, cần tiếp tục nghiên cứu, vì con số 305 bộ gen chưa có ý nghĩa nhiều về khoa học, chưa đủ để thu được những thông tin mong muốn.

Tuy nhiên đây cũng là thành công lớn, là kết quả ban đầu đáng khích lệ, có thể gợi mở những hướng nghiên cứu tiếp theo.

THANH

SỨC MẠNH CỦA MỸ CÒN NGUYÊN

Ông Nguyễn Trần Bạt: Đại chiến thương mại với Trung Quốc, sức mạnh của Mỹ còn nguyên!

"Khi ông Trump "đánh" vào các nền kinh tế của nhiều nước lớn vừa qua mà không ai làm gì được nước Mỹ thì tức là nước Mỹ vẫn mạnh thật. Sức mạnh ấy không phải do Tổng thống Trump tạo ra mà do các Tổng thống tiền nhiệm tạo ra. Nước Mỹ vẫn vĩ đại như cũ, chỉ có điều là phải làm thế nào để giữ cho sự vĩ đại ấy đứng yên". 

Tiếp tục chia sẻ với Dân Trí xung quanh chủ đề của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc, chuyên gia, luật sư và nhà tư vấn kinh tế Việt Nam Nguyễn Trần Bạt cho rằng: Tổng thống Trump là người thức tỉnh nước Mỹ về sự mất cảnh giác trong toàn cầu hóa.

Luật sư, nhà tư vấn kinh tế, chuyên gia Nguyễn Trần Bạt, nhà sáng lập InvestConsult Group

Thưa ông, Mỹ đang phong tỏa một số hãng công nghệ lớn của Trung Quốc, điều này được cho sẽ tác động đến Việt Nam vì một số doanh nghiệp Việt có sử dụng phần cứng, phần mềm của nước này, ông nhìn nhận vấn đề này ra sao?

- Tôi nghĩ chúng ta có thể bị tác động đấy, hiện nay doanh nghiệp Việt theo tôi biết mới chỉ mua và mua được những thứ phù hợp với túi tiền của mình. Chúng ta liệu có tiền để mua các công nghệ thuần túy phương Tây không? Ưu thế của Huawei là giá cả phù hợp và công nghệ của họ là rất mạnh, đến mức người Mỹ sợ và phải gây chiến.

Cuộc chiến tranh thương mại và công nghệ của Mỹ với Trung Quốc thể hiện đầy đủ sự giác ngộ của người Mỹ đối với tiến bộ khoa học và công nghệ của Trung Quốc. Làm cho thiên hạ ngại mình là cả một sự cố gắng khổng lồ.

Công nghệ của Huawei không thuần sở hữu của Trung Quốc, nó là công nghệ được biến đổi từ nhiều sự khôn khéo thương mại. Nhờ sự khôn khéo thương mại mà Huawei có được các thành tựu về công nghệ và chúng ta đến mua hàng của họ.

Người Mỹ là công nghệ nguồn, Huawei là công nghệ F1, nó cũng có những sáng tạo riêng của nó để khắc phục các thiếu sót của quá trình trước. Còn chúng ta chỉ có khả năng mua công nghệ thế hệ F2 trở đi.

Trong thương mại, chúng ta không có quyền lựa chọn chỉ đi theo ai đơn thuần bởi vì chúng ta không có tiền. Cho nên chúng ta càng phải khôn ngoan. Nếu không đủ tiềm lực để tính toán lợi ích của quốc gia mình, thì ít nhất chúng ta cũng phải đủ khôn ngoan để các công ty tự lo cho quyền lợi của họ.

Bí mật công nghệ là vũ khí nên rất khó đem đổi trác, trong thời đại cách mạng 4.0, nhiều người tin Việt Nam có thể tiếp cận công nghệ nguồn!? Còn ông, ông có tin vào điều này với một vài doanh nghiệp lớn của Việt Nam hiện nay?

- Tiếp cận với công nghệ nguồn là vô cùng khó, các nước thiết lập hàng rào kỹ thuật đảm bảo lợi ích quốc gia rất ghê gớm. Chúng ta phải tính hết tất cả mọi chuyện, phải có chính sách thật khôn ngoan cho các công ty, phải khuyến khích các công ty tự làm, tự đảm bảo sự cân bằng lợi ích của mình.

Bên cạnh đó, Chính phủ phải luôn ý thức về vai trò của mình trong việc nâng đỡ, hỗ trợ các công ty trong quá trình cạnh tranh quốc tế.

Báo chí thế giới cho rằng để Trung Quốc trở thành một đối trọng với Mỹ về công nghệ, thương mại như hiện nay là sai lầm của Mỹ trong nhiều năm khi Đảng Dân chủ cầm quyền, cụ thể là là do cựu Tổng tống Barack Obama. Ở nhiệm kỳ của Tổng thống Donal Trump, nước Mỹ thực sự thể hiện vị thế siêu cường của mình. Ông có quan điểm gì về vấn đề này?

- Tôi không thích nhận định của báo chí quốc tế. Đấy là một nhận định làm rạn nứt các quan hệ chính trị trong lòng nước Mỹ và làm cho người Mỹ khó chịu.

Giai đoạn trước, sau khi kết thúc chiến tranh lạnh, người Mỹ ở trong thế được giải phóng ra khỏi sự ràng buộc của chiến tranh lạnh và phát triển một cách tự do.

Các Tổng thống thuộc Đảng Dân chủ có điều kiện thuận lợi hơn, chỉ có điều là họ hơi quá đà vào một vài nhiệm kỳ gần đây nên đã mất cảnh giác. Người ta đổ cho Tổng thống Obama, nhưng ông ấy cũng không phải là người có lỗi hoàn toàn về chuyện này. Nói cho cùng, sự "lạc quan tếu", coi nước Mỹ không thể bị ai vượt qua về kinh tế, công nghệ của người Mỹ đã dẫn đến hệ quả này.

Tôi cho rằng, không phải đến thời Tổng thống Obama mới vậy, thời Tổng thống Clinton, thời Tổng thống Bush, người Mỹ đã vậy rồi, cho nên năm 2008 mới có khủng hoảng tài chính.

Hơn nữa, tất cả các nền chính trị lớn bao giờ cũng có quán tính, chừng nào còn chưa lăn hết năng lượng của nó thì người ta chưa thức tỉnh. Tổng thống Donald Trump là ranh giới của sự thức tỉnh của người Mỹ về sự mất cảnh giác trong quá trình toàn cầu hóa.

Có thể khen Tổng thống Trump thông minh nhưng đừng chê Tổng thống Obama và các Tổng thống trước, bởi vì nói cho cùng họ đã tạo ra một nước Mỹ mà cho đến khi xuất hiện cuộc chiến tranh thương mại như thế này người ta mới hiểu hết được về sức mạnh của nó.

Có thể Tổng thống Obama cũng không hiểu hết về sức mạnh của nước Mỹ, cho nên sự khiêm tốn của ông ấy làm cho người ta có cảm giác ông ấy sai.

Tuy nhiên, tôi cho rằng đến Trump, người Mỹ mới thức tỉnh, mới giật mình rằng thế giới không còn là riêng của mình nữa. Nhưng, tình hình cũng không bi quan đến mức nước Mỹ suy thoái hay yếu đi nhanh chóng.

Khi ông Trump "đánh" vào các nền kinh tế của nhiều nước lớn vừa qua mà không ai làm gì được nước Mỹ thì tức là nước Mỹ vẫn mạnh thật. Sức mạnh ấy không phải do Tổng thống Trump tạo ra mà do các Tổng thống tiền nhiệm tạo ra. Nước Mỹ vẫn vĩ đại như cũ, chỉ có điều là phải làm thế nào để giữ cho sự vĩ đại ấy đứng yên.

Nhiều người cho rằng nước Mỹ dưới thời Tổng thống Trump thay đổi mọi quy luật thương mại song và đa phương, họ sẵn sàn rút lui các thỏa thuận, đáp trả thương mại các nước khác để ngăn chặn cường quốc kinh tế mới nổi, ông có đồng tình hay không?

- Tất cả các quốc gia đều dùng các bộ luật quốc tế, Trump cũng không đi ra ngoài chuyện ấy, chỉ có cái là ông ấy phá vỡ các thỏa thuận chứ không phải phá vỡ các luật lệ.

Chiến tranh thương mại là một cuộc chiến tranh rất đúng luật, nhưng nó phá vỡ các thỏa thuận có sẵn. Các dự thỏa thuận có thể được luật hóa hoặc không, cho nên tồn tại một sự nhầm lẫn quốc tế rằng cái gì đã thỏa thuận là thành luật.

Bây giờ ông Trump phá vỡ các thỏa thuận chứ không phá vỡ hệ thống luật lệ. Phá vỡ các thỏa thuận một cách rất đúng luật, đấy chính là sự thông minh của ôngTrump.

Có những người nhắc đến Tổng thống Trump thì hay nói đến bản tính của "một con buôn" vì luôn tìm lợi ích kinh tế cho người Mỹ trong các vấn đề song và đa phương, đây cũng là cách khơi dậy chủ nghĩa dân tộc thần túy, bảo hộ, ông nghĩ sao?

- Chẳng có gì đáng chê, vì mục đích sâu xa của quan hệ thương mại là cho đi và nhận lại, tất cả những cái đấy đều là khen. Tất cả các nhà kinh doanh đều vĩ đại.

Phương pháp luận của một nhà kinh doanh giúp Tổng thống Trump đến gần thực tế kinh tế hơn so với nhiều nhà chính trị khác, làm cho ông ấy tự tin hơn trong các kế sách và tạo ra các bất ngờ có chất lượng khi thương lượng hoặc xung đột thương mại.

Với tư cách là nhà lãnh đạo một quốc gia trong công cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia, thì Trump là một Tổng thống xuất sắc. Ông ấy không chừa bất cứ đối tác nào, ông ấy sẵn sàng phá vỡ các cam kết có sẵn đối với người châu Âu, sẵn sàng phạt các đồng minh của mình như Mexico hay rút chân khỏi TPP khi không thấy lợi ích nước Mỹ, doanh nghiệp Mỹ...

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguyễn Tuyền (Thực hiện)