NHỮNG BÔNG HOA VẪN CỨ NỞ ĐÚNG MÙA

NGUYỄN TRỌNG TẠO

Chạp năm ngoái về Diễn Châu đột quỵ
Chạp năm nay đã về với đất làng

Bao trầm luân cuộc đời dâu bể
Khép lại rồi “Đôi mắt đò ngang”
Còn hát mãi “Đồng dao cho người lớn”
Chốn “Nương thân” “Khúc hát sông quê”
“Làng Quan họ” trầu têm cánh phượng
Vẫn cầu mong người ở đừng về
Có một ngày “sông Hương hóa rượu”

Huế mộng mơ và một gã mông du
Tạo làm đủ cho những gì đang thiếu
Đêm nghiêng say trăng bỗng nên lu

“Tình bằng” hát suốt đường con gái
Em và em lãng đãng qua cầu
Lúc quên mình trong cuộc chơi mê mải
Tháng ngày bóng câu
Tạo đã về Diễn Hoa quê mẹ
Mẹ ru mình, mình “ru mẹ” ngân nga
“Thế giới không còn trăng”* quạnh quẽ
Tạo tan vào bao la…
                                                   Thơ Trần Nhương 08-1-2019

*- Các chữ in nghiêng là tên tác phẩm của Nguyễn Trọng Tạo

Nguyễn Trọng Tạo là con người đa tài. Anh là nhà thơ, nhà báo, nhạc sỹ và họa sỹ, sinh: 25/8/1947, mất 7/1/2019. 

TẢN MẠN THỜI TÔI SỐNG là một bài thơ hay của Nguyễn Trọng Tạo mà chúng tôi những người đã sống trong thời bao cấp rất tâm đắc. Khi còn sống nhà thơ đã trích một câu đầu trong bài thơ Tản mạn thời tôi sống của mình làm SLOGAN trên trang Web của Nguyễn Trọng Tạo: "Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa".

Năm 1983, tình cờ và may mắn tôi có cơ hội được uống rượu cùng Nhà thơ tại phòng riêng của anh bạn đồng nghiệp Lê Đình Quỳnh người Hương Khê, Hà Tĩnh (đã mất năm 2018) ở khu tập thể Liên hiệp Công ty XNK Nghệ Tĩnh là bạn cùng đơn vị bộ đội với Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo.
Bài thơ ra đời năm 1981, lúc đó đang còn thời bao cấp nên rất nóng hổi, được nghe nhà thơ đọc và bình thơ làm tôi ngất ngây.
Được tin Nhà thơ đã về với quê mẹ Diễn Hoa, Diễn Châu, tưởng nhớ đến Anh Nguyễn Trọng Tạo, bao kỷ niệm của thời bao cấp bỗng ùa về, làm sống lại một thời gian khó, hẳn rất nhiều người thời đó rất tâm đắc với 2 câu này:

"Con phe sục khắp ga tàu bến cảng
Giá chợ đen ngoảnh mặt với đồng lương"

Nay đọc lại bài thơ này ta càng kính trọng sự dũng cảm của nhà thơ đã cất lên tiếng nói sự thật mà Sau cái bắt tay xoè một lưỡi giao găm cái Thời tôi sống thêm một lần súng nổ/Trái tim đau rỏ máu dọc biên thuỳ…và cả những và khát vọng một thời, mà không phải nhà thơ nào cũng làm được.
Một bài thơ hiện thực và đầy tính dự báo: Khi đang đắm yêu nào tin được bao giờ/Rồi một ngày người yêu ta đổi dạ/Rồi một ngày thần tượng ta tan vỡ/Bạn bè thân thọc súng ở bên sườn.
Có thể nói, Tản mạn thời tôi sống là một bài thơ tiên phong và đỉnh cao thời bao cấp, nó mở ra cho dòng thơ "Đổi mới" của thơ ca Việt Nam

~

TẢN MẠN THỜI TÔI SỐNG

1.
Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa
Như thời đã đi qua, như thời rồi sẽ đến
Nhưng cái thời tôi sống, hẳn khác xưa
Trong bài hát thêm bom rơi, và súng

Anh yêu em anh phải đi ra trận
Vợ yêu chồng biết chờ đợi, nuôi con
Đất yêu người đất nhận làm lá chắn
Hai mươi năm không nguôi lửa chiến trường

Hai mươi năm không ngày nào vắng người chết đạn
Khăn tang bay người sống trắng mái đầu
Đâu cũng gặp những nghĩa trang liệt sĩ
Chiến tranh chấm dứt rồi mà nào dễ tin đâu!

2.
Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa
Nhưng màu hoa thời tôi thì có khác
Xe đến công trường bay mù bụi cát
Màu hoa thường lấm bụi suốt mùa khô

Lúa ngậm đòng lụt bão đến xô bồ
Nhà đang dựng thiếu xi măng, thiếu gạch
Bao đám cưới chưa có phòng hạnh phúc
Mây ngổn ngang lam lũ những dáng người

Anh nhớ em nhớ về phía cuối trời
Nơi đất mới khai hoang chân em dầm trong đất
Em nhớ anh nhớ về nơi bóng giặc
Cứ rập rình quanh cột mốc đêm đêm

Gió thầm thào như chẳng thể nguôi yên
Gạo thịt cửa hàng nhiều khi không đủ bán
Con phe sục khắp ga tàu bến cảng
Giá chợ đen ngoảnh mặt với đồng lương…

Có bao người ước cuộc sống bình thường
Như một thuở xa xôi mình đã có
Thuở miếng ăn không phải bàn đến nữa
Thuở chiến tranh chưa chạm ngõ nhà mình

Có bao người bạc bẽo với quê hương
Thả số phận bập bềnh vào biển tối
Thời tôi sống có bao nhiêu câu hỏi
Câu trả lời thật không dễ dàng chi!...

3.
Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa
Chỉ vết thương rồi thời gian làm sẹo
Vầng trăng mọc vào thơ mỗi ngày dường đổi mới
Người lo toan vầng trăng chẳng yên tròn

Tôi sống thời không thể đứng quay lưng
Bao biến động dễ đâu nhìn thấy được
Bờ thẳng hơn những cánh đồng hợp tác
Đê sông Hồng sau mùa lũ thêm cao

Tàu ngoài khơi vừa phát hiện mỏ dầu
Đập thuỷ điện sông Đà đang xây móng
Tờ báo đẫm mồ hôi bỗng sáng dòng tin ngắn:
“Nhà máy giấy Bãi Bằng vừa ra mẻ đầu tiên”

Thời đã qua sẽ chẳng khỏi ngạc nhiên
Nếu trở lại bây giờ vẫn quần nâu dạo phố
Thời tôi sống cả đến bầy em nhỏ
Diện quần bò nhảy theo điệu nhạc vui…

Đài thêm nhiều những bài hát yêu nhau
Những điệu múa ba-lê hồng hào thêm sân khấu
Cái mới đến ngỡ ngàng rồi nhập cuộc
Báo bớt trang báo thêm chút thơ tình

Thơ chưa hay thì thơ nói thật lòng
Ai giả dối rồi biết mình lầm lỗi
Thời tôi sống có bao nhiêu câu hỏi
Câu trả lời thật không dễ dàng chi!...

4.
Khi đang đắm yêu nào tin được bao giờ
Rồi một ngày người yêu ta đổi dạ
Rồi một ngày thần tượng ta tan vỡ
Bạn bè thân thọc súng ở bên sườn

Sau cái bắt tay xoè một lưỡi giao găm
Kẻ tình nguyện giữ nhà muốn chiếm nhà ta ở
Tấm ảnh Mao treo lẫn màu cờ đỏ
Tay ta treo đâu nghĩ có một lần!...

Như con chiên sung đạo chợt bàng hoàng
Nhận ra Chúa chỉ ghép bằng đất đá
Thời tôi sống thêm một lần súng nổ
Trái tim đau rỏ máu dọc biên thuỳ…

5.
Rồi thời gian qua đi rồi tuổi trẻ qua đi
Ai sau tôi ở vào thời sắp đến
Thời không còn khổ đau thời không còn nghèo túng
Đọc thơ tôi xin bạn chớ chau mày.

Bạn hãy quên đi vất vả những hàng ngày
Bao lo lắng đời thường từng làm tuổi xanh ta bạc tóc
Chỉ Hy vọng và Niềm tin giúp ta thêm sức lực
Câu thơ này xin bạn nhớ giùm cho:

Những bông hoa vẫn cứ nở đúng mùa!...


Nguyễn Trọng Tạo. Hà Nội, tháng 6.1981